Dziegcie – kilka faktów

Dziegcie i maści dziegciowe znane były już przed wiekami. Rozwój medycyny nie tylko nie doprowadził do wyeliminowania tych substancji, ale wręcz poskutkował ich popularyzacją i rozwojem metod leczenia opartych na zastosowaniu dziegci.

Dziegcie  na łuszczycę?

W leczeniu łuszczycy odgrywają one niebagatelną rolę, ale (uwaga!) jako lekarstwo na łuszczycę dziegcie powinny być bardzo rozsądnie używane, w przeciwnym wypadku mogą doprowadzić do uszkodzenia skóry, narządów wewnętrznych, a nawet układu nerwowego. Szczególnej ostrożności wymaga stosowanie dziegci u dzieci, u których zatrucie tymi substancjami może nawet doprowadzić do śmierci.
Tym niemniej dziegcie to dość skuteczne i bardzo chętnie wykorzystywane lekarstwo na łuszczycę. A to dlatego, że lekarstwo to naprawdę działa. Jak?

Czym są dziegcie?

To smoły, substancje wytwarzane w wyniku destylacji różnych gatunków drewna lub węgla kamiennego, są one mieszaniną związków takich jak fenole, nafteny, antraceny, ksylenole i lekkie parafiny. Dziegcie rozpuszczają się w eterze, nafcie, olejach, a częściowo są też rozpuszczalne w spirytusie. Ich działanie na skórę polega na redukcji tkanek skóry , co w skrócie przebiega następująco: maść dziegciowa po posmarowaniu nią skóry utlenia się pobierając przy tym tlen zawarty w tkankach, na których ją rozprowadzimy. W efekcie tkanki te ulegają redukcji co skutkuje poprawą stanu skóry tj. zniwelowaniem rozmiarów a nawet usunięciem większości widocznych na skórze zmian chorobowych. W taki właśnie sposób znika łuszczyca. Choć oczywiście nie zawsze.

Dziegcie a łuszczyca

Jako lekarstwo na łuszczycę i inne choroby skóry substancje te wykazują znacznie szersze spektrum działania, a mianowicie mają właściwości: odkażające, przeciwpasożytnicze, przeciwświądowe, przeciwzapalne i złuszczające. Poza tym zawarte w dziegciach związki fenolowe przenikają tkanki i wchłaniane są do krwi, przez co oddziałują na cały organizm. I tu niestety pojawia się problem.

Dziegcie szkodzą, bo…

Ich nadmierne używanie może prowadzić do ścieńczenia skóry (wspomniany już proces utleniania pochłania tkanki, a nadmierna redukcja tkanek może prowadzić właśnie do ścieńczenia). Poza tym po wniknięciu w organizm fenole zawarte w dziegciach są przekształcane w nerkach i wątrobie w związki toksyczne. Związki te mogą uszkadzać narządy miąższowe i układ nerwowy.
Dodatkowo maści dziegciowe zawierają związki o charakterze fotouczulającym, co z kolei może powodować reakcje alergiczne na światło, z drugiej strony jednak ta ich właściwość wykorzystywana jest w leczeniu łuszczycy tzw. metodą Goeckermana.

Dziegcie – uwaga na częstość stosowania

Przesada w używaniu dziegci może też prowadzić do poważnych podrażnień skóry, pojawienia się trądziku smołowego (dziegciowego), który bardzo trudno wyleczyć, może też wywołać zapalenie mieszków włosowych, dziegcie nie powinny być stosowane u kobiet w ciąży i matek karmiących piersią. Kolejna sprawa to uczulenia – dziegcie są lekami uczulającymi i u niektórych osób nie powinny być w ogóle stosowane.
Ważne ostrzeżenie: jako lekarstwo na łuszczycę maści z dziegciu są w pewnym stopniu skuteczne, ale ich stosowanie, zwłaszcza w okolicach intymnych, w pachwinach i małżowinach usznych może doprowadzić do pojawienia się w tym obszarze zmian o charakterze nowotworowym.